Jenis Penelitian Tafsir Di Indonesia
Keywords:
Interpretation, history of interpretation, analysis of types of interpretive researchAbstract
Toni John as quoted by Federspiel in the introduction of the Popular Indonesian Literature The Qur’anbook states that Indonesian Islamic Thought since the 16th century was very great and produced many articles about Traditional Islamic Sciences. Hamzah Fansuri, Ar-Raniri and Syamsudin from Pasai were important scientists at that time, the latest works written by Ar-Raniri had expanded beyond Southeast Asia. This scientific culture was then followed by his students and generations after him to this day. In terms of its writing method, the interpretation of the Koran written by Indonesian Muslim intellectuals varies. Diversity can be seen in terms of language, letter usage, language style and writing method. The variety of languages used is Dutch, Arabic, Javanese, Malay-Jawi and Indonesian. The diversity of letters is seen from the use of Malay and Latin Arabic letters. In terms of methods, some use the tahliliy (analytical) method, maudhu’i (thematic) or a combination of both. This article discusses the study of various types of interpretive research in Indonesia that do not yet fully have connections on many sides. The author views that the type of interpretation in Indonesia can be divided into two forms of classification. First, in terms of writing interpretations which are classified into two things, namely using scientific and non-scientific writing standards. Second, in terms of interpretation research, which is divided into three research models, namely: Descriptive, explorative and developmental.
References
Arikunto, Suharsimi, Prosedur Penelitian Suatu Pendekatan Praktik,Jakarta: Rineka Cipta, 2013
Arni, Jani, Metode Penelitian Tafsir, Pekanbaru: Daulat Riau, 2013
Ash-Shiddieqy, TM. Hasbi, Tafsir al-Quran al-Karim al-Bayan, Bandung: AlMa’arif, 1971al-Farmawi, Abdul Hayy, al-Bidayah fi Tafsir al-Maudhu`I, t.t.p: Mathba`ah al-Hadharat al-`Arabiyah, 1977
Federspiel, Howard M. Kajian al-Quran di Indonesia, dari Mahmud Yunus Hingga Quraish Shihab, terjemahan dari “Popular Indonesian Literature of The Qur’an, oleh Tajul Arifin, Bandung: Mizan, 1996
Furchan, Arief, Pengantar Penelitian dalam Pendidikan, Yogyakarta: Pustaka Pelajar, 2007
Gusmian, Islah, Kazanah Tafsir Indonesia; Dari Hermeneutika hingga Idiologi,Jakarta: Teraju, 2003
Hadi, Sutrisno, Metodologi Research, Yogyakarta: Yayasan Penerbit Fakultas Psycologi, Universitas Gajah Mada; 1969
Hamka, Tafsir al-Azhar, Jakarta: Pembina Masa, 1967
Hasan, Ahmad Rifa`’I,Warisan Intelektual Islam Indonesia; Telaah atas karya-karya Klasik , Bandung: Mizan, 1987
Ibn Zakaria, Abi Al-Husein ahmad Ibn Faris, Maqayis al-Lughah,Mesir: Musthafa al-Babi al-Halabi, 1970
Ichwan,Moch. Nur ”Literatur Tafsir al-Quran Melayu-Jawi di Indonesia: Relasi Kuasa, Pergeseran dan Kematian” dalam Visi Islam Jurnal Ilmu-ilmu Keislaman, Volume 1, Nomor 1, Januari 2002
Kerlinger,Fred N. Asas-asas Penelitian Behavior, terj. oleh Landung R. Simatupang, judul asli Fundation of Behavioral Research, Yogyakarta: Gajahmada University Press, 1992), Cet. Ke-2
Machasin, Menyelami Kebebasan Manusia,Yogyakarta: Pustaka Pelajar,1996
Muhammadiyah, PP.,Tafsir Tematik al-Quran tentang Hubungan Sosial Antar Umat Beragama, Yogyakarta: Pustaka SM, 2000
Nasruddin Baidan, Metodologi Penafsiran al-Quran,Yogyakarta: Pustaka Pelajar, 2000
Prasetyo,Bambang Lina Miftahul Jannah, Metode Penelitian Kuantitatif: Teori dan Aplikasi,Jakarta: Rajawali Press, 2011
al-Qaththan, Manna’, Mabahits fi Ulum al-Quran,t.t: Mu`asasat al-Risalah, 1978
Raharjo, Dawam, Ensiklopedi al-Qur`an, Tafsir Sosial Berdasarkan Konsep-konsep Kunci, Jakarta: Paramadina, 1996
Riddel, Peter, Earliest Quranic Exegetical Aktivity in The Malay Speaking Statees, Archipel
Ridha, Abdurrasyid, Memasuki Makna Cinta, Yogyakarta: Pustaka Pelajar, 2000
Salim, Abdul Muin, Metodologi Ilmu Tafsir,Yogyakarta: Teras, 2005
Shihab, M. Quraish, Tafsir al-Misbah,Pesan, Kesan, dan Keserasian al-Qur’an, Jakarta: Lintera Hati, 2000
____________, Wawasan al-Quran, Tafsir Maudhu’I Pelbagai Persoalan Umat, Bandung: Mizan, 1996
____________,Hidangan Ilahi Ayat-Ayat Tahlil, Jakarta: Lentera Hati, 1997
Subhan, Zaitunah, Tafsir Kebencian, Studi Bias Jender dalam TafsirYogyakarta: LKiS, 1999
Sukmadinata, Nana Syaodih. Landasan Psikologi Proses Pendidikan, Bandung: PT. Remaja Rosdakarya, 2006
Sunggono, Bambang, Metodologi Penelitian Hukum, Jakarta; Raja Grapindo Persada: 2006
Syarifuddin, M. Anwar dan Jauhar Azizy, Mahmud Yunus: Pelopor Pola Baru Penulisan Tafsir al-Qur’ān Indonesia, Jurnal Ilmu Ushuluddin, Volume 2, Nomor 3, Januari - Juni 2015
al-Syirbashi, Ahmad, Sejarah Tafsir al-Quran, Terj. Tim Pustaka Firdaus, t.t.p: Pustaka Firdaus, 1994
Tika, Moh. Pabundu, Metode Penelitian Geografi, Jakarta: Sinar Grafika, 2005
Tyrus,Hillway, Introduction to Research, Boston; Houghton Mifflin Company; 1956
Umar, Nasaruddin, Argument Kesetaraan Jender, Perspektif al-Quran,Jakarta: Paramadina, 1999
Yunus,Mahmud Tafsir Qur’an Karim,Jakarta: Pustaka Mahmudiyah, 1957
Yusuf, M. Yunan, Karakteristik Tafsir al-Quran di Indonesia Abad ke-20, dalam Jurnal Ulumul Quran,Volume III, No. 4, th 1992